TPE Markalar Dairesi Başkanlığı marka incelemesinde kararlarda birlikteliği sağlamak amacıyla çeşitli aralıklarla güncelleştirilen karar kriterlerini kullanmaktadır. Başvurularda ve itiraz aşamalarında özellikle sorunlar yaşanmasına yol açan kimi konulardaki Markalar Dairesi Başkanlığı karar kriterlerinin sınırlandırılmış içeriğine aşağıda yer verilmektedir.
Değerlendirme kriterleri temel düzenlemeleri içermektedir; bu çerçevede söz konusu ilkelerin her başvuru için uygulanacak standart kurallar olduğunu söylemek doğru olmayacaktır. Her başvuru dosyasının kendisine ilişkin birtakım farklılıklar içerdiği göz önüne alınarak; değerlendirme kriterlerinin sadece temel noktaları vurguladığının altını çizmek yerinde olacaktır.
Kanun Hükmünde Kararnamenin 7nci maddesinde yer alan ret gerekçeleri arasında bir öncelik sıralaması bulunmamaktadır. Kanun koyucunun 7nci maddede sıraladığı gerekçelerin tamamı birbirinden bağımsızdır ve bu çerçevede ayırt edici nitelikten yoksunluk gerekçesiyle reddedilen bir markanın, diğer bentler çerçevesinde de reddedilmesi yerinde bir uygulamadır.
Sloganlar :
Ayırt edici niteliğinin bulunması şartı ile her türlü sözcük ve sözcük gruplarının marka olma niteliği mevcuttur.
Sloganlar, yedinci maddenin diğer hükümleri yönünden tescile engel bir durumun bulunmaması, sloganın üzerinde kullanılacağı mal veya hizmetler için tanımlayıcı nitelikte olmaması, kalite bildirmemesi veya sloganın esas unsurunun başka bir marka ile aynı ya da benzer olmaması hallerinde ayırt edici niteliktedir.
Bununla birlikte, özellikle anlamları dikkate alındığında sloganların da diğer ibareler gibi ayırt edici niteliği bulunmayabilir. Bu nedenle, sloganlar için diğer ibarelerden farklı bir değerlendirme yapılmayacaktır.
Günlük yaşama girmiş ve herkes tarafından her gün kullanılır durumda olan sloganlar veya bu nitelikteki terimler ayırt edici olarak değerlendirilmeyecektir.
Latin Karakterleri Dışındaki Karakterlerde Yapılmış Başvuruların Ayırt Ediciliği:
Bu tarz başvurular (Çin, Japon, Arap, Kiril alfabesi, vb. ile yapılan başvurular) ilke olarak ayırt edici ve yayınlanabilir niteliktedir. Başvuru dilekçesinde ibarelerin Latin harflerine harf çevirisinin yapılması zorunlu olduğundan, anlam araştırması yapabilme imkanı da uzmanlar açısından mevcuttur. Bu çerçevede, KHK'nın diğer bentleri açısından bir ret durumunun söz konusu olmaması halinde bu tip başvurular yayınlanacaktır.
Şekille birlikte yer alan aynı veya benzer ibareler:
Kelime + şekilden oluşan marka başvurularında, markanın ayırt edici unsuru açısından yapılan değerlendirmelerde öncelik markanın kelime unsuruna verilecektir.
'Şekil + Tam ticaret unvanının yazılması durumunda ise ticaret unvanının ayırt edici unsuru göz önüne alınarak benzerlik değerlendirilmesi yapılacaktır.
Şekil Benzerlikleri
Şekil benzerliklerinde (tek başına şekil veya başka bir unsurla birlikte şeklin markada yer alması durumu), mal/hizmet benzerliğinin de varolması durumunda 7/1-(b) çerçevesinde ret prosedürü uygulanacaktır.
7/I (d) bendi değerlendirmesi
İlgili bent çerçevesinde yapılan değerlendirmelerde tescili talep edilen ibarenin (herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek, sanat veya ticaret veya meslek grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret ve adlar) tescil edilebilir nitelikte olup olmadığı hususu ilişkili olduğu sektör göz önünde bulundurularak değerlendirilecektir. İbare ile tescili talep edilen mal ve hizmetler ilişkili ve söz konusu işaret ve adlandırma ilgili sektörde herkes tarafından kullanılıyor ise başvuru 7/I (d ) bendi kapsamında reddedilecektir.
Bununla birlikte, tescili talep edilen bir meslek adının veya herkes tarafından kullanılan bir işaret veya adlandırmanın tescili talep edilen mal veya hizmetlerle herhangi bir ilgisinin bulunmaması halinde bu tür bir başvuru ilgili bent gereğince reddedilmeyecektir.
Meslek adları ve unvanların değerlendirilmesinde kamu düzeni unsuru dikkate alınarak meslek onurunu zedeleyici nitelikteki başvurular (mal ve hizmetler dikkate alınarak) reddedilecektir.
7/I (f) bendi değerlendirmesi
Marka üzerinde herhangi bir mal/hizmet isminin yer alması durumunda, listede 7/1-(f) çerçevesinde herhangi bir kısıtlama yapılmayacaktır.
7/f çerçevesinde malın niteliğinden kaynaklanan ret, aşağıda belirtilen durumlar ve benzerleri çerçevesinde uygulanacaktır:
- Niteliği itibarıyla tehlikeli ve sakıncalı ürünler açısından;
- Coğrafi kaynak bakımından yanıltıcı olabilecek markalarda;
- Ürünün ambalajı ile yapılan marka başvurularında ürünün ismine yer verilmesi halinde mal listesinde yer alan diğer mallar için;
İl Adları
Türkiye'deki il adları tek başlarına tescil edilmeyecek ve il isimleri 7/a bendi çerçevesinde reddedilecektir. (Aydın, vb. gibi ayrı anlamları olan il isimleri bu uygulamanın dışında tutulacaktır.)
İl adlarının yanına üretilen malın ya da hizmetin adı ya da mal veya hizmetin sektörü geldiğinde de başvuru reddedilecektir. Ayrıca, il adının ticaret unvanıyla birlikte yer aldığı başvurular da reddedilecektir.
İl isimlerinin yanına ayırt ediciliği sağlayacak bir unsurun gelmesi halinde ise bu ibareler tescil edilebilir nitelikte görülecektir.
'ANKARA xxxxxxxxx ODASI', 'İSTANBUL xxxxxxxxxxxx BİRLİĞİ', gibi başvurularda ise marka bütün olarak değerlendirilecektir.
İl adlarının ürünle özdeşleşmiş olduğu ya da belirli bir coğrafi kaynağa gönderme yaptığı durumlarda ise başvurular 7/c kapsamında da değerlendirilecek ve reddedilecektir.
Yabancı başkentler ve şehir adları
Yabancı başkentlerin, eyaletlerin, şehirlerin adları yalnızca meşhur, bilinir oldukları ve doğrudan çağrışıma neden olabilecekleri mallar/hizmetler için başvuruda bulunulması halinde reddedilecek, diğer her türlü başvuru için tescil edilecektir.
Ülke adları
Yabancı ülke isimleri, genel ilke olarak üçüncü kişiler adına marka olarak tescil edilmeyecektir.
Paris sözleşmesine üye ülke adları münhasıran yanında ayırt edici bir unsur bulunmaksızın marka başvurusu olarak geldiğinde 7/I (g) bendi kapsamında korunacaktır.
TÜRKİYE, TÜRK, TURKA, TURCA, TURC ibarelerine ilişkin değerlendirme
TÜRKİYE ibaresi esas unsur ve münhasıran marka olarak verilmeyecektir. Ancak marka örneği üzerinde, marka vasfı oluşturmayacak şekilde markanın yan unsuru olarak kullanılabilecektir.
Türk, Turco, Turca, Turka, Turkish ve Türk anlamına gelecek kelimeler tek başına marka olarak verilmeyecekler, yanına gelen ibareyle birlikte ayırt edici nitelik kazanacaklarsa reddedilmeyeceklerdir. Bu çerçevede, mal/hizmet listesi de göz önüne alınarak, ilave edilecek ibarenin marka olabilme özelliği çerçevesinde değerlendirme yapılacaktır.
EURO ibarelerine ilişkin değerlendirme
Bir üstteki paragrafla benzer değerlendirme yapılacaktır. Ancak, tek başına 'euro' ibaresi koruma altında olduğu için 7/1-(g) doğrultusunda da reddedilecektir. Diğer taraftan, 'euro' kelimesinin yanına gelen diğer ibarenin ilgili mal/hizmet sınıfları için marka olma özelliği varsa başvuru yayınlanacaktır. Bu çerçevede, mal/hizmet listesi de göz önüne alınarak, ilave edilecek ibarenin marka olabilme özelliği çerçevesinde değerlendirme yapılacaktır.
Türk Bayrağını içeren başvurulara ilişkin değerlendirme
Türk Bayrağını esas veya yan unsur olarak içeren hiçbir marka tescil edilmeyecektir ve başvurular 7/1-(g) çerçevesinde reddedilecektir. Kanunen bayrağı kullanma yetkisine sahip olan kuruluşların yaptığı başvurular ise yayınlanabilir.
Türkiye haritasını içeren başvurulara ilişkin değerlendirme
Türkiye Haritasını münhasıran veya esas unsur olarak içeren başvurular reddedilecektir. Ancak, haritayı yan-yardımcı unsur olarak içeren başvurular yayınlanabilir.
İnternet alan adları
İnternet üst seviye alan adlarını ön ek ve/veya son ek olarak içeren marka başvurularında 'www.' ve '.com' gibi ön ek ve son ekler yokmuş gibi değerlendirme yapılacaktır. Diğer bir deyişle, bu tür ön ek ve son ekler olmadan ayırt edici niteliği bulunmayan bir markaya bu tür ön ek ve son eklerin eklenmesi ayırt edicilik katmamaktadır. Bu tür başvuruların ön ek ve son ekler yokmuş gibi değerlendirilmesi gerekmektedir.
